Zondag 14 juni 2020, de tweede zondag na Pinksteren: Bronk! Dat staat traditiegetrouw minstens een jaar van tevoren op de kalender van vrijwel iedere inwoner van Eijsden, Breust en Caestert. Normaal gesproken althans, maar niets is normaal in coronatijd. Bronk 2020 is afgelast. Te veel mensen, te dicht opeen, te veel gezang en geblaas, te veel kans op nieuwe besmettingen.
Normaal zouden de jonkheden op pinkstermaandag na de hoogmis optrekken en zouden de “Uëverighède” bekend worden. De processiekleding zou worden gewassen, gestreken en waar nodig versteld. De voortuinen zouden een grote beurt krijgen, de ramen gelapt en de onderpui van de witte huizen weer piekfijn pikzwart geverfd worden. De ontwerpen voor de bloemtapijten zouden klaarliggen en de mensen zouden gespannen wachten op het “íensjeute” van de Bronk op zaterdagmiddag.
Als Hollandse nieuwkomer in Eijsden werd ik in 1982 vrijwel meteen voorgelicht over de Bronk. Een aardige achterbuurvrouw bespoedigde mijn integratie door mij in te wijden in de rituelen van de processie op zondag, het eer brengen aan graaf en pastoor op maandag en dinsdag, en het reidansen van de cramignon. Om het allemaal goed te laten indalen kreeg ik het boekje ‘Broenk ien Eèsjde’, geschreven door pastor Jean Hegtermans en uitgegeven door de Stichting Eijsdens Verleden (juni 1981 nr. 13 en 14). Ik bestudeerde het ijverig en deed wat er van me verwacht werd. Ik poetste en wiedde dat het een lieve lust was. Ik bestelde vlaaien, deed een feestkleedje aan, bracht mijn zoontjes naar het verzamelpunt in Breust om mee te lopen in de processie, zette witte bloemen voor het raam en stak een kaars aan.
Het was zondag 13 juni 1982 en het was koud, hooguit 13 graden. Het regende gestaag en ongenadig. Gods engelen goten bakken water over het Eijsdense dorp en zijn ommelanden. Ze hielden niet op, integendeel: het ging steeds harder plenzen. En er gebeurde wat niemand ooit had meegemaakt, voor zover men zich kon herinneren althans: de processie werd afgelast. De heiligen en het Allerheiligste onder de hemel boven de pastoor zouden te nat worden. De kindjes kwamen kletsnat weer thuis, de beelden gingen terug op hun sokkels en de bloemtapijten verdronken langzaam maar zeker tot een groenbruine brij. Of de tweede toer vanaf de Vroenhof wel is doorgegaan, weet ik niet meer. Ik weet wel dat boze tongen fluisterden dat al die nieuwkomers, zoals de toenmalige burgemeester, pastoor en ondergetekende, de goden hadden verzocht….
Stichting Eijsdens Verleden is bezig herinneringen te verzamelen aan alle keren dat de processie niet is doorgegaan. Als u weet wanneer dat was en waarom, stuur dan uw verhaal naar:
Lucia M.J. Geurts
Foto: Bronk 1996. Het regende ook, maar de processie ging door. (EV 9048)
